11 Nisan Urfa’nın kurtuluşu vesilesi ile Bozova Anadolu Lisesi öğretmenleri Şanlıurfa’dan “Tamburam Rebap oldu” ve Kerkük’ten (Ağam ağam) “Yatmamışam oyağam” Yolçu hoyratını seslendirmişler, Bozova ilçesi görüntüleri eşliğinde klip haline getirmişler. İnternette, YouTube sitesinde yayınlanan bu klibi izledim, çok güzel bir çalışma olmuş, emeği geçen herkesi kutlarım. 

Okunan Türkü, hoyrat ve proje hakkında birkaç şey cümle yazmak istiyorum.

Türküler, somut olmayan kültürel varlıklarımızdır. Sevincimizi, neşemizi, üzüntülerimizi, ayrılıklarımızı, kavuşmalarımızı, özlemlerimizi türkülerle ifade etmişiz. “Biz içimizi Türkülere dökmüş, türkülerle ağlamış, türkülerle gülmüşüz.”

“Tamburum Rebap Oldu” türküsünün sözleri:

Tamburam Rebap oldu Ciğerim kebap oldu (Vay) İstedim vermediler Bir zalim sebep oldu

Aman aman aman aman Yar sana hayran Ördek suya dal da gel Yardan haber al da gel (Vay) Eğer yârim gelmezse Tut kolundan al da gel

Aman aman aman aman Ben sana hayran

Türkünün sözlerinden anlaşılacağı üzere, Türkü, bir zalim nedeni ile, sevdiğini alamayan, aşk ateşi nedeniyle içi yanan birinin öyküsünü anlatıyor.

Bir eser icra edilirken, eserin sözleri, ezgileri, eseri okuyan ve çalan kişileri etkiler. Okuyan ve çalan o eserden aldığı duyguyu, okumasına ve çalmasına yansıtır. Eser şen şakrak ise okuyan ve çalan şen ve şakrak icra eder, eser bir hüzünlü aşk öyküsünü, bir ayrılık anlatıyorsa, eseri okuyan ve çalalar o ruhu icralarına yansıtır, yanık, duygulu ve hüzünlü bir şekilde seslendirir.  Okuyanın sesine, çalanın nağmelerine yansıyan ruh hali, dinleyene de geçer. Böylece dinleyen de dinlediği eseri kendi dünyasındaki olaylarla bütünleştirir, kendi aşkı, sevdikleri, kaybettikleri, ayrılık veya üzüntüleri hatırana gelir ve kendisi de hüzünlenir, dertlenir, acısı çok daha derinse, o eseri dinlerken gözlerinden yaşlar boşalır, ağlar.

“Tambura” bağlamadan daha küçük bir halk müziği çalgısıdır.  “Rebap” ise Orta Asya’dan İslam coğrafyasına geniş bir sahada kullanılan üç telli perdesiz ve yaylı bir çalığı aletidir.  Rebap insan sesine en yakın tondadır. Rebap eşliğinde aşk şarkıları söylenirken, rebap sesi inleme, ağlama gibi gelir, insanı etkiler, hüzünlendirir. 

“Tamburam Rebap oldu” türküsü ile ilgili kendi yorumum; Aşık o kadar üzüntülü ve dertli ki, Tamburasını çalarken, rebap gibi inletiyor. Tamburanın tahtadan göğsü, aşığın yüreğini gönlünü temsil eder. Bu nedenle Tamburanın sesi Rebap gibi inlese de, esasında, inleyen, sevdiğine kavuşamayan, aşk acısı ile dertlenen, aşığın yüreğidir, gönlüdür.   

“Tamburam Rebap Oldu” türküsü Şanlıurfa’dan Kaynak Kişi Bakır Yurtsever'den, Muzaffer Sarısözen tarafından derlememiştir. TRT Repertuarında 1671 sıra numarası ile kayıtlıdır. Bakır Yurtsever (1908-1985) uzun süre bekçilik yaptığından “Bekçi Bakır” olarak tanınır.  Ses sanatçısı, Mevlithan, Gazelhan ve Kaynak kişidir.  Sesi çok yüksek ve tizdir. Tamburam rebap oldu, bu yoldan hanım geçer, Urfa’nın dağları dardır geçilmez. Sakın terk-i edepten, Ağlarım gülenim yok, Muradı böyle, Mezarımı Yol üstüne kazsınlar gibi pek çok türkü, hoyrat ve gazeli taş plak ve kasetlere okumuştur. Hayat hikayesi ve taş plaklardan oluşan albümü 2004 yılında Abuzer Akbıyık tarafından “Üç Musiki Ustası” adı CD ve kitap olarak Kalan Müzikten yayınlanmıştır. Meraklıları Bakır Yurtsever’in okuduğu eserleri bu CD’den dinleyebilir. Bu CD’deki pek çok eser internette YouTube kanalında yayınlanmaktadır.  

(Ağam ağam) “Yatmamışam oyağam” Yolçu hoyratı, Türkmeneli Kerkük’te okunan bir hoyrat çeşididir. Kerküklü ünlü sanatçılar Abdülvahit Kuzecioğlu (1925-2007) ve Abdurrahman Kızılay (1938-2010)  Urfalı Mehmet Özbek bu hoyratı dokunaklı sesleri ile çok güzel şekilde icra etmişlerdir.  (Ağam ağam) Yatmamışam Oyağam" Hoyratı Kerkük yöresinden Kaynak Kişi Abdülvahit Kuzecioğlu'ndan Mehmet Özbek tarafından derlenmiştir. TRT repertuarına TRT repertuarına 386 numarada kayıtlıdır. Kaynak kişi ile ilgili daha ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz 2012 yılında, Dr. Şemsettin Kuzeci tarafından hazırlanıp yayınlanan “Kerkük'ün Efsane Sesi Abdülvahit Küzeci” kitabına başvurabilirsiniz.

YouTube de yayınlanan “Tamburam Rebap oldu” türküsü ve (Ağam ağam) “Yatmamışam oyağam” hoyratının olunduğu klibi hazırlayan, Türkü ve Hoyratı seslendiren bütün öğretmenleri tebrik ederim. Neden derseniz. Kısaca izah edeyim; Bir eser kaydı da olsa çalınması, okunması, stüdyoda kaydı, klip çekimi, montaj masraf gerektiren hususlardır. Öğretmenlerin imkanlarını aşağı yukarı biliyoruz, kısıtlı imkanlarına rağmen büyük bir çaba ve özveri ile hazırlandığı belli. Birincisi bu nadenle kutluyorum. Demek ki istek olursa, kısıtlı imkanlarla da başarı olabiliyormuş. Klip çalışması 11 Nisan gibi Urfa’nın düşman işgalinden kurtuluşu vesilesi ile hazırlanmış, memleket sevgisi ve tarih bilinci açısından yayınlama zamanı isabetli olmuş. Türküler, Hoyratlar bizim öz kültürümüz, sevilmesi, sevdirilmesi, yaşatılması gerekir. Öğretmenler olarak buna katkı sağlamışlar, öğlencilerine örnek olmuşlar. Müziğin birleştirici yönü de vardır. Müzik projesi kapsamında, Türküyü, hoyratı seslendirmek için farklı okullardan pek çok öğretmen bir araya gelmiş eseri seslendirmiş. Urfa ve Kerkük kardeş şehirdir. Tarihten gelen bir birliktelik soydaşlık, "Dayı-yeğen" akrabalık vardır. Pek çok kültürel benzerlik yanında müzik benzerliği ön planda. Öğretmenler, Urfa türküsü ile Kerkük hoyratını birlikte okuyarak bu kardeşliği en güzel şekilde vurgulamışlar.  Pek çok görülecek yeri olmasına rağmen Bozova ilçesi, Şanlıurfa ilçeleri arasında en az tanıtımı yapılan bir ilçedir. Halbuki Atatürk barajı, mesire yerleri, dinlenme alanları ve daha pek çok özellikleri ile şirin bir ilçemizdir. Eser icrası bu yerlerde yapılarak yörenin tanıtımına katlı sunulmuştur. Ya işte böyle... Yani bu sadece bir türkünün seslendirilmesi değil, şartlar kısıtlı da olsa bir işin başarılması, örnek olunması, kültürün yaşatılması, sevdirilmesi, yörenin tanıtılması, birlik beraberlik ve kardeşliğin seslendirilmesidir. Projeyi hazırlayan, çalan, okuyan öğretmenlerin hiçbirini tanımıyorum, Yayınlanan klipteki görüntülerden gördüğüm kadarı ile hepsi hevesli, istekli pırıl pırıl gençlerimiz, müzik birçoğunun esas mesleği olmamasına, ses eğitimi almamış olmalarına rağmen birlik beraberlik içinde, yapabileceklerinin en iyisini ortaya koyarak, çok güzel bir iş çıkarmışlar, Bozova Anadolu Lisesi Müdürü Mustafa Azmanoğlu’nun şahsında emeği geçen öğretmenlerimizi, okuyan, çalan ve teknik ekibi kutlarım.

Klibi aşağıdaki linke basarak izleyebilirsiniz

https://www.facebook.com/watch?v=1186167989552618