Yörenin tarihi geçmişi ile ilgili bilgiler bugün için mevcut değildir. Şehirde ilk yerleşmenin Osmanlılar döneminde 1820 yılında Hacı Musa adında bir Türkmen aşiret reisi tarafından gerçekleştirildiği bilinmektedir.

Hilvan adının kimler tarafından ne zaman verildiği ve ne anlama geldiği belli değildir. Uzun süre Karacurun olarak da adlandırılan Hilvan 1927 yılında Urfa'ya bağlanarak ilçe yapılmıştır. İl merkezine 56 km uzaklıktadır. 2 bucağı, 57 köyü ve 109 mezrası bulunmaktadır. 2000 yılı Genel Nüfus sayımına göre nüfusu 38 bin 633' tür. ( İlçe Merkezi : 16 bin 205, Köy Nüfusu : 22 bin 428 ).